Ahmet Mithat Efendi'nin vefatının 110. yıldönümü

AHMET MİTHAT EFENDİ (1844-1912)

Saygı ve minnetle……

Aramızdan ayrılışının 110. yıldönümü olan (28 Aralık 1912) Ahmet Mithat Efendi Türk hikayeciliğinin babası olarak kabul edilir.

Kendi döneminde "Hace-i evvel" bir anlamıyla "ilk öğretmen" diğer anlamıyla da "Milletin bilimsel ve fikri ilerlemesi için, çeşitli bilgileri, halkın rahatlıkla anlayabileceği bir dil ile yayan kişidir Ahmet Mithat Efendi. İlgi alanının sınırı yoktur. Evrim teorisinden de bahseder, ekonomi politik kitabı da yazar, pedagoji de onun işidir, görgü kuralları da ilgi alanındadır, dinler tarihi kaleme alma cüretine de sahiptir. Durmadan okur, durmadan yazar. 1878'de çıkarmaya başladığı ve yayın hayatını 1921'e kadar sürdürmüş olan Tercüman-ı Hakikat gazetesi Osmanlı basın tarihinin en uzun ömürlü ve etkili yayınlarından biri olmuştur.

En büyük arzusu kitap okuyan bir toplum yaratmak olan Ahmet Mithat Efendi halkın dertlerine tercüman olmak, onlara yenilikleri öğretmek kaygısıyla yazdığı çok sayıda eseri arasından 1875 yılında yayımladığı ilk Türkçe romanlardan biri olan Felatun Bey ile Rakım Efendi İngilizceye çevrilmiştir.

Eserlerinin çoğunda halkın farklı kesimlerinden bulup tipleştirdiği karakterler, iyiyi ve güzeli göstererek toplumu eğitmeyi ve okuma alışkanlığını eğlenceli hale getirmeyi amaçladığından, bir halk yazarı olarak görülmüştür. Hayatı boyunca yaklaşık 200 eseri okurla buluştururken, biçim, üslup ve teknik açıdan yeniliklere her zaman açık kalarak kendi özgün kalemini yakalamıştır.

Türk edebiyatının “ilk öğretmeni” olarak, öğretmen tavrını ömrünün sonuna, gerçek anlamda son nefesine kadar sürdürmüştür.

Babasız bir çocuk olarak yetişen ve Darüşşafaka'da “Öğretim Kurulu Başkanı” olarak görev yapan Ahmet Mithat Efendi, zamanının bir kısmını Darüşşafaka yetimlerinin talim ve terbiyesinin tamamlanmasına ayırmış ve her hafta bir gecesini Darüşşafaka'da geçirmiştir.

28 Aralık 1912 tarihinde her zamanki gibi Öğretim Kurulu’na başkanlık ettikten sonra dinlenmeye çekilen Ahmet Mithat Efendi geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetmiştir.

Saygı ve minnetle anıyoruz.