Bir Paradoks Serisi: Theseus’un Gemisi

   Düşünce deneyi vakti !

Şimdi sizi Antik Yunan ' a götürüyoruz. Milattan öncelerde Plutarch ustanın -ki kendisi bir tarihçidir- bizi tanıştırdığı bir paradoks vardır ; “Theseus’un Gemisi”

Peki Nedir Bu Gemiyi Özel Yapan ?

"Plutarch tarafından anlatılan efsaneye göre Theseus, Girit adasındaki canavar Minetor’u tek başına öldürdükten sonra gemisiyle geri döner. Atinalılar Theseus’u onurlandırmak için gemiyi limanda tutarlar. Zaman içinden geminin parçaları eskimeye başlayınca yenileriyle değiştirilir. Bir zaman sonra geminin tüm parçaları değiştirilmiştir."

Soru 1 : Tüm parçaları değiştirilmiş olan gemi hala Theseus’un gemisi midir yoksa başka bir gemi midir?

‘’Her şey bir değişim halindedir’’ diyen Herakleitos’a göre: ‘’Gemi Girit’ten döndüğünden beri zaten başka bir gemidir’’ der. Aristoteles’e göre ise, geminin görünüşü, geminin yapıldığı madde, taşıma işini halen gerçekleştirmesi, gemiyi yapan ustalar ve aletlerinin, gemiyi onaran ustalar ve aletleriyle aynı olması durumlarının sonucunda aynı gemidir neticesine varır.



Thomas Hobbes ise konuyu daha da genişleterek farklı bir yol izleyip şu soruyu yöneltir:

Soru 2 : ‘’Theseus’un gemisinden çıkan parçalarla yeni bir gemi inşa edilse bu gemi Theseus’un gemisi olur mu?’’

Bu paradoksla bu kadar ilgilenmemizin nedeni sadece gemiler değil elbette.

Bu paradoks aslında kimlikle yani bizi biz yapan şeylerle ilgilidir. Zamanla bizlerde çokça değişiriz ancak kendimizi aynı kişi olarak görmeye devam ederiz.

Bizi biz yapan şeyler nedir ? Dış görünüşümüz mü ? Duygularımız, düşüncelerimiz mi ?

O halde asıl soru ;

Biz Kimiz ?